Artikel Klasse : Een warm pleidooi voor het integreren van yoga en meditatie in de kleuterklas

Een warm pleidooi voor het integreren van yoga en meditatie in de kleuterklas.

Als studente kleuteronderwijs heb ik tijdens vele momenten gemerkt dat er nood is aan rustmomenten in de kleuterklas. Na een lange speeltijd is het vaak moeilijk voor de kinderen om zich opnieuw te concentreren op wat je als leerkracht aanbiedt. Even de ogen sluiten en luisteren naar omgevingsgeluiden, een korte yogasessie of een  ademhalingsoefening laat de kleuters even dicht bij zichzelf komen. De ontspanning en de rust die onstaat na deze oefening zet zich daarna voort in de klas. De kls zijn rustiger en meer geconcentreerd aan het werk.

Ik durf er dan ook voor pleiten om yoga en meditatie een onderdeel te maken van het vaste leerpakket. Dit vanuit persoonlijke ervaring- ik doe zelf al vier jaar aan meditatie en yoga- en vanuit observaties tijdens mijn praktijk in de kleuterklas.

Voor mij persoonlijk heeft de yoga een wereld geopend waarin een sereen contact met jezelf mogelijk is door lichaamsbeweging. Tijdens een yogales neem je houdingen aan,  die houdingen stimuleren bepaalde spieren en organen. Met je ademhaling breng je energie naar die lichaamsdelen en help je deze lichaamsdelen om te regeneren. Aan het einde van de sessie ga je rustig liggen om te voelen wat de yoga heeft gedaan voor jou en je lichaam. Je laat gedachten en gevoelens toe zonder oordeel. Na een yogasessie is zijn je geest en je lichaam ontspannen. 

Voor kleuters kun je yoga op verschillende manier aanbrengen, een veel gebruikte manier is het vertellen van een verhaal en daar de lichaamshoudingen aan koppelen. Het kind is eerst een beer, dan een sterke leeuw of  een sierlijke pauw. In het verhaal ga je samen met de kinderen op avontuur en op het einde is er een rustmoment waarbij de kleuters kunnen voelen wat de yoga met hun lichaam gedaan heeft. De voordelen van het regelmatig beoefenen van yoga voor de kleuters zijn niet min : de kinderen ontwikkelen een juiste houding, een goede ademhaling, het zenuwstelsel wordt kalm, kinderen leren hun emoties te accepteren en  ze ontwikkelen op den duur een kalme alertheid.[1]

Bij meditatie is er ook een intens contact met het lichaam, maar gebeurt in rust. Je gaat ademen en  elk lichaamsdeel observeren. Dan ga je voelen wat het je vertelt met als doel een grotere eenheid te creëeren tussen lichaam en geest.  Als je dit samen met je kinderen of kleuters doet zijn er ook hier heel wat voordelen: je komt tot een verdieping van de onderlinge communicatie en de emotionele intelligentie van het kind, de begeleider en het kind leren eerlijk te kijken naar zichzelf en de wereld , het kind mag zichzelf zijn, het kind krijgt bagage om met de moeilijkheden van het leven om te gaan, de begeleider en het kind leren met stress, angsten en verandering om te gaan. Als opvoeder kun je samen met het kind groeien om de moeilijkheden van het leven de baas te kunnen.[2]

Dit zijn vaardigheden die in de maalstroom van ons huidige bestaan levensnoodzakelijk zijn, we hebben nood aan een sterk psychisch en fysisch evenwicht. De Romeinen wisten het ook al : ‘mens sano in corpore sanum.’ Zo ook voor onze kinderen.

---

[1] Schnitfink N., Florquin V.(2009) Een eindwerk omtrent yoga in de kleuterklas. Karel de Grote Hogeschool. Antwerpen

[2] Dewulf D., Persoons B, Benoit V. (2009) Mindfulness voor je kids. Uitgevrij Lannoo nv, Tielt.

Standpunt politieke partijen

Vandaag las ik deze pagina :
http://www.kuleuven.be/thomas/page/politieke-standpunten/

Hierin komen de standpunten van de Vlaamse politieke partijen aan bod.

 Iedere partij ziet duidelijk het grote belang in van levensbeschouwelijk onderwijs. Daarbij leggen de verschillende partijen andere accenten.
Groen ziet de school als een plaats waar dialoog en ontmoeting moeten plaatsvinden. Ze zien geloofsbeleving als pluriform en waardevol. Zij zien er heil in om een algemeen pakket aan te bieden aan de scholieren waarin filosofie, burgerschap en verschillende levensbeschouwingen aan bod komen.

De Spa sluit hier bij aan, in de zin dat ze ook een pakket willen aanbieden waarin verschillende levensbeschouwelijke stromingen aan bod komen. Een leerkracht zou de verschillende visies dan vergelijken.

De Nieuw Belgische Alliantie laat het van de ouders afhangen, de schoolkeuze is bepalend voor wat de leerlingen zien. De scholen van het officieel onderwijs moeten zedenleer en katholieke godsdienst aanbieden. Wie voor katholiek onderwijs kiest, die kiest voor het vak katholieke godsdienst in het curriculum.

 Open Vld kiest ervoor om, in de derde graad van het secundair onderwijs, minstens voor de helft van de geplande lesuren te vertrekken vanuit de religie of te vertrekken vanuit de niet-confessionele zedenleer om op basis daarvan de verschillende godsdiensten te vergelijken binnen de huidige maatschappij. Ze hebben hierover een decreet opgesteld, maar dit is afgekeurd door andere partijen. Groen en LDD konden zich wel vinden in het standpunt van Open Vld.


 CD&V vindt het vak levensbeschouwing wenselijk en nodig  in het onderwijs. CD&V wil dat vak behouden, wil zich niet mengen in de inhoudelijke invulling ervan. CD&V hoopt evenwel dat dit vak jongeren en kinderen kan inspireren tot een respectvolle houding ten opzichte van elkaar door middel van een open dialoog.

LDD vindt dat  vrije scholen en scholengemeenschappen volkomen vrij moeten kunnen  kiezen of zij levensbeschouwelijke en religieuze vakken aanbieden, welke zij aanbieden en op welke wijze zij die aanbieden. Ze waarschuwen voor vervlakking en 'valse' neutraliteit. Toch vinden ze het belangrijk dat jongeren 'over het muurtje kijken', zodat ze in contact komen met andere religieuze systemen. Ze konden zich dan ook duidelijk vinden in het voorstel van Open Vld.

Vlaams belang pleit voor een status quo, ze willen het evenwicht dat tot stand gekomen is na het schoolpact behouden. Ze geen problemen bij katholieke godsdienstlessen en zedenleer. Ze willen dat er voor de lessen islamitische godsdienst nauw wordt toegezien dat deze niet leiden tot fundamentalisme.

Het standpunt van de NVA gaat regelrecht in tegen het decreet van Jean-Jacques De Gucht van Open Vld.

1.Ze zien dit decreet vooral als een maatregel die de scholen beperkt in hun vrije keuze wat betreft de invulling van de levensbeschouwelijke vakken.
Volgens hen gaat het voorstel in tegen de geest van de grondwet :

Het komt aan de ouders toe om te beslissen in welk levensbeschouwelijk systeem zij hun kinderen willen opvoeden. Ouders hebben daaruit voortvloeiend het recht om zich te verenigen en zelf onderwijs in te richten volgens een gedeeld pedagogische project. De overheid mag bepalen wat de kwalitatieve minimumvereisten inzake leerstof zijn, maar de vrijheid van onderwijs betekent op zijn minst dat de overheid niet het recht heeft zich rechtstreeks met het pedagogische project in te laten.

2. NVA vindt het voorstel een motie van wantrouwen t.o.v. de ouders,  de leerkrachten en de inrichtende macht van het vrij gesubsidieerd onderwijs.Het gaat er vanuit dat bepaalde scholen kinderen opvoeden in een obscuur geloofssysteem, dat andersdenkenden uitsluit.  

3. Het voorstel van De Gucht zou vertrekken vanuit een enge visie op godsdienst onderricht, die niet strookt met de actuele realiteit in scholen.

4. Het belangrijkste bezwaar van de NVA  is van politieke en principiële aard.
Mag de overheid zich in deze mate bemoeien met de ideologie van haat burgers? De NVA vindt van niet.
Ouders moeten ten allen tijde vrij kiezen in welk geloofssysteem zij hun kinderen opvoeden.

Het begrip balans komt in mij naar boven als ik dit alles lees. Ik heb begrip voor het standpunt van NVA maar ook voor het decreet van Open Vld. en volgens mij ligt de waarheid ergens in het midden.Het is duidelijk dat er groepen in de samenleving zijn die erg gebaat zouden zijn bij een grotere kennis van een aantal religies, zoals bijvoorbeeld de Islam. Dit om te vermijden dat zij vervallen in een stereotiep bekijken en behandelen van mensen die deze religie aanhangen. Anderzijds vind ik ook dat een overheid niet moet opleggen aan de scholen wat de inhoud is van deze levensbeschouwelijke vakken. Een school moet de vrijheid krijgen om dit met de specialisten van deze vakken zelf in te vullen. 

Ik denk dat iedere lesgever van een levensbeschouwelijk vlak moet beseffen dat een van zijn belangrijkste taken is om de kinderen te helpen bij het opbouwen van hun identiteit en het zoeken van zijn plaats in deze multi-dimensionale maatschappij. Jongeren moeten kunnen dialogeren en vredevol omgaan met mensen met een andere religieuze achtergrond dan zijzelf. Dit is een absolute noodzaak. 

SBU 3 (TOTAAL 71)

Verdieping Mindfulness

07.06.2013

Literatuurstudie en geleide meditaties :

Maex, E. (2006) Mindfulness. In de maalstroom van je leven. Uitgeverij Lannoo, Tielt

Dewulf D.(2009)Mindfullnes. Krachtig en gelukkig leven in het nu. Roularta books, Roeselare

http://nl.wikipedia.org/wiki/Thich_Nhat_Hanh

Ik ben me nu gaan verdiepen in mindfulness en was verrast over de grote rol die het lichaam speelt bij de meditaties die worden voorgesteld in deze methode. Ik heb dit boek gekregen van een vriend. Er zit ook een cd bij met medities, die meditaties duren 45 minuten en in die mediaties wordt je uitgenodigd om elk stuk van je lichaam te voelen. Het gevoel dat ik erna heb is heerlijk, want door het bewust aanvoelen van je lichaam voel je een diepe connectie tussen je geest in je lichaam. Je gaat letterlijk goed in je vel gaan zitten. Je gaat echt het moment beleven, je bent 100 procent tegenwoordig in het nu.

De methode van Edel Maex is gebaseerd op een methode die Jon Kabat Zin heeft ontwikkeld, dit is een acht weken durend anti-stress programma waarvoor Kabat Zin de mosterd haalde bij Tchich Nat Hanh. Ik waardeer de eenvoud van het boek en de ingesproken meditaties, ze zijn zeer down-to earth.

Er staan enorm veel interessante inzichten in, een hoofdstuk dat me zeer aansprak is het hoofdstuk over de 'zijnsmodus' en de 'doemodus'. Dit was ook het uitgangspunt van mijn onderzoek : hoe kunnen we kleuters en onszelf meer in de 'zijnsmodus' laten functioneren?

In de doemodus zijn we gedreven door een doel, we werken ergens naartoe. Er is dus sprake van een voortdurend 'er nog niet zijn'. Zodra we ons doel bereikt hebben, houden we op of gaan we ons focussen op een nieuw doel. Deze doemodus is belangrijk, ze brengt ons naarwaar we heen willen.

Er kan wel een probleem ontstaan wanneer we probleem dat niet onmiddellijk op te lossen is met de doemodus aanpakken.Als we voor onszelf een doel stellen, dat niet veranderd kan worden. Bijvoorbeeld: het weer veranderen, dat is onmogelijk.

En daar komt de zijnsmodus is het vizier, het is een toestand van gewoon zijn, zonder eisen te stellen aan de werkelijkheid. Het leven wordt onleefbaar als we alleen maar ruimte maken om te doen en niet om te zijn. De westerse mens is zo getraind om te doen, dat we het zijn verleerd hebben.

Mindfulness is een training om terug te 'zijn'.

Ik heb het boek ‘ Mindfulness voor je kids’ aangekocht, ik praat hierover in mijn post van 29/04. Hier staan verhalen in en er is ook een cd bij met geleide meditaties. Ik zou deze in de klas willen inzetten.

(SBU4)(TOTAAL : 69)

Opnames Isis Mulleman (SBU15)

 Een samenvatting van het verloop van de opnames te Gent.

1.Digitale cameracheck (toestel :Sony digital handycam DCR -VX700E)

2.Mini dv cassette controle

3.Set opstelling

4. Enscenering

5. Belichting

6.Soundcheck

7. Opnames

8. Verwerking :

-  capture (film van mini-dv drager op harde schijf uploaden),

 - offline montage in Adobe premiere 5.6,

 - renderen

 - converteren naar publiceerbaar flashformaat,

 - publiceren op het internet.

(SBU15, totaal : 64)

Interview met Isis Mulleman over yoga en meditatie voor jonge kinderen

http://www.youtube.com/watch?v=ZGGVYyxJxJs&feature=youtu.be

De blik van de yeti : nieuwe inzichten.

14/05/13

Ik lees in de blik van de Yeti een  interessant hoofdstuk : de ander. Dit hoofdstuk gaat over hoe het kind zich een beeld vormt van de sociale groepen om hem heen. 

Hoe het kind zich een beeld vormt van man en vrouw en wat het betekent om jongen of meisje te zijn. Onderzoek wijst uit dat kinderen elkaar meer beïnvloeden dan ouders omdat zij volwassenen als een andere groep zien dan hun eigen groep. De kinderen voeden elkaar ook op in gedragswijzen en zienswijzen.

 Hierbij is het belangrijk dat de opvoeders als vorm van tegenwicht kinderen een gevoel van fierheid over hun geslacht, of hun afkomst meegeven,  geen superioriteitsgevoel. Kinderen zelf denken vaak nogal stereotiep, zeker voor de leeftijd van 8 jaar. Tussen 8 en 11 jaar verandert er veel, en kunnen volwassenen een belangrijke rol spelen.

Hij analyseert  het proces dat ten grondslag ligt van discriminatie en stelt vast dat mensen bij wie de persoonlijkheidsaspecten zelfvertrouwen en basisvertrouwen in de ander niet voldoende aanwezig zijn, dat deze personen sneller in het proces van discriminatie stappen.

   Hoewel dit boek niet rechtstreeks over meditatie noch over yoga gaat, vind ik het razend interessant. Telkens als ik het vastneem raak ik in de ban van de ideeën en inzichten van Michel Vandenbroeck.

Hij staat voor een andere visie op opvoeden, een visie die volgens mij nodig is in de snel veranderende maatschappij van vandaag. Hij citeert veel uit werken van Louise Derman Sparks, een Amerikaanse vrouw die een ‘Anti-Bias –curriculum’ heeft ontworpen.
 Een soort van systeem om racisme in scholen tegen te gaan. Ze stelt bijvoorbeeld dat scholen bij interculturele evenementen al te vaak in stereotypes vervallen, men doet aan een soort toerisme.
Men nodigt allochtone ouders enkel uit voor ‘feesten’ waar ze dan in traditionele klederdracht een soort van vertoning opvoeren. Dit versterkt de verschillen tussen mensen dan dat het ze doet groeien.

Vandenbroeck raadt dit soort van activiteiten ook af. Al zegt hij er wel bij dat we scholen en kinderdagverblijven moeten stimuleren om interculturele ontmoetingen te organiseren. We moeten hen een soort van overgangsperiode gunnen waarin ze kunnen groeien.  

Veel van deze ideeën zou ik onmiddellijk in mijn eigen klaspraktijk integreren. Ze openen mijn geest voor nieuwe mogelijkheden om om te gaan met de wereld om me heen. 

 Een groot stuk van mijn stages bracht ik door in een leefgroep met veel anderstalige kleuters, ik probeerde steeds om rekening te houden met de verschillen zonder te vervallen in voorkeursbehandelingen. Ik zag dat sommige stille kleuters dankzij mijn open en positieve houding open bloeiden. Het was fijn om te zien dat ze konden genieten van mijn aanbod in de klas. Dit soort van boeken geven me referentiekaders, argumenten en inspiratie om verder te gaan op deze weg.

(SBU5:totaal 43)

De bredere effecten van meditatie en yoga op het kind

Op maandag spendeerde ik een aantal uur in de bibliotheek van de Karel de Grote Hogeschool. Ik vond daar een eindwerk dat mijn aandacht trok : Kinderyoga : een eindwerk omtrent kinderyoga in de kleuterklas, van Niki Schnitfink en Veerle Florquin.
Het is een boeiend werkstuk waarin de studente Niki Schnitfink waar ze via onderzoek, literatuurstudie en interviews tot een aantal besluiten komt die mijn derde leervraag beantwoorden.

Positieve effecten :

- Juiste houding
- Goede ademhaling
- Een kalm zenuwstelsel
- Acceptatie van je emoties
- Goede lichaamshouding
- Mindfulness

Voor mij bestaat er duidelijke verbinding en is er een constante wisselwerking tussen het voeden van de geest en het voeden van het lichaam. Enerzijds door gezonde voeding maar ook door aangepaste beweging. Yoga is een vorm van lichaamsbeweging die je moet zien als 'onderhoud voor het lichaam'. Tijdens de dag ontwikkelen we vaak spanningen in bepaalde lichaamsdelen. Deze spanningen kunnen we wegwerken door op een bewuste manier aan yoga te doen.
Terzelfdertijd is het belangrijk bij yoga dat er mindfulness of meditatie is, zodat we niet enkel lichaamsoefeningen doen maar ook onze geest voeden met positieve gedachten en affirmaties.